Sâu đục trái xoài và cách phòng trừ?

Trả lời:Qua thư của bà con, chúng tôi đoán rằng có lẽ đó là con sâu đục trái (Deanolis albizonalis). Chúng thuộc họ Ngài sáng (Pyralidae), bộ Cánh vẩy (Lepidoptera). Giống như rầy bông xoài, rệp sáp, sâu đục chồi non, đục cành... sâu đục trái cũng gây hại nghiêm trọng. ở nhiều vùng trồng xoài thuộc ĐBSCL như Tiền Giang, Đồng Tháp,... có những nơi sâu xuất hiện và gây hại trên hầu khắp các vườn. Có những vườn sâu gây hại đến 100% số cây, cá biệt có những vườn làm thất thu hoàn toàn.

Con trưởng thành là một loại bướm tương đối lớn, sải cánh rộng đến gần 3cm cánh trước màu nâu, cánh sau màu xám trắng, hoạt động về ban đêm. Đẻ trứng trên vỏ trái xoài còn non (khi trái cỡ trứng gà, trứng vịt), nhất là những trái nằm khuất ánh sáng. Trứng sâu hình bầu dục, rất nhỏ (khoảng gần 1mm) nên mắt thường khó phát hiện.

Sau khi nở, sâu non (ảnh 1) di chuyển dần về phía chóp trái, đục vào bên trong trái để gây hại. Khi còn nhỏ sâu ăn phần thịt trái (là chủ yếu), khi lớn ăn phần hạt là chính, khi đã ăn hết hạn chúng chui ra ngoài đục phá trái khác. Nếu trái còn nhỏ đã bị sâu gây hại thì trái sẽ bị rụng. Nếu trái lớn mới bị gây hại thì mặc dù ít bị rụng nhưng thường bị thối ở phía đầu trái.

Sau khi đục vào bên trong, sâu ăn rỗng trái tạo thành một căn hầm trú ẩn vừa cắn phá vừa thải phân ra ngay căn hầm này. Sâu càng lớn, căn hầm càng rộng. Các đường đục sẽ tạo điềukiện cho vi khuẩn và nấm bệnh xâm nhập phát triển, làm cho đầu trái bị hư thối.

Sâu có thể tấn công trong suốt quá trình phát triển của trái, nhưng thường gây hại nặng khi trái còn non. Khi bổ trái ra thường thấy bên trong căn hầm trú ẩn có một hoặc vài con sâu. Đẫy sức, sâu chui ra ngoài rơi xuống đất để hoá nhộng. Nhộng dài khoảng 1-1,2cm, màu vàng nhạt hoặc vàng nâu (khi sắp vũ hoá).

Muốn phòng trị sâu có kết quả, bà con có thể áp dụng một số biện pháp sau:

- Kiểm tra vườn xoài thường xuyên, thu gom và đem tiêu huỷ (tốt nhất là đem chôn làm phân) toàn bộ số trái đã bị sâu gây hại còn nằm trên cây hay đã rụng xuống đất để diệt những con sâu còn nằm bên trong, hạn chế bớt mật độ sâu tại chỗ và mâtạ độ sâu ở những vụ kế tiếp.

- Nếu cây xoài còn thấp hoặc những trái ở dưới thấp, sau khi đậu trái khoảng 1-1,5 tháng nên bao trái bằng giấy xi măng, giấy dầu, bao vải hoặc bao chuyên dùng để ngăn chặn không cho sâu tiếp xúc với trái để gây hại. Trước khi bao trái vài ngày nên phun xịt một đợt thuốc trừ sâu, bệnh cho trái.

- Nếu điều kiện cho phép, sau mỗi vụ thu hoạch trái nên cho nước vào ngâm vườn một vài ngày để tiêu diệt nhộng đang nằm trong đất, hạn chế dâu cho vụ sau.

- Những vườn thường xuyên bị sâu gây hại nặng hàng năm, sau khi tượng trái khoảng 7-10 ngày nên kiểm tra vườn xoài thường xuyên, nếu thấy có trên 2% số trái bị sâu gây hại thì có thể dùng một trong vài loại thuốc như: Sumicidin 10EC hoặc 25EC; First 20EC; Sumitigi 30EC; Sumicombi 30EC; Bian 40EC; Sevin 43FW... để phun xịt, (về liều lượng và cách sử dụng, bà con có thể đọc hướng dẫn có in sẵn trên nhãn thuốc). Sau đó cứ khoảng 10-15 ngày lại xịt tiếp một đợt. Từ khi trái già trở đi phải chú ý bảo đảm đủ thời gian cách li của thuốc để tránh gây độc hại cho người ăn.